Tradycje świąteczne naszych sąsiadów

Jak wygląda gwiazdka w Czechach i na Słowacji? Poznaj tradycje świąteczne naszych sąsiadów.

Większość z was, którzy zaglądacie do naszej poradni, zna markę Topgal, czyli czeskiego producenta plecaków szkolnych. Czy wiecie, że Topgal jest firmą międzynarodową? Posiada oddziały w wielu krajach, między innymi u naszych najbliższych sąsiadów- Czechów i Słowaków. Zbliżają się Święta Bożego Narodzenia, magiczny czas tradycji, prezentów i  spotkań rodzinnych. Jakie są święta w Polsce każdy wie. A czy wiecie jakie tradycje i zwyczaje Bożonarodzeniowe panują w innych krajach? Zobacz, jak wyglądają tradycje świąteczne u naszych sąsiadów.

W Czechach króluje Ježišek

Już w adwencie rozpoczynają się tradycje świąteczne. Zapala się po jednej świeczce na wieńcu adwentowym przez cztery kolejne niedziele. Szopki betlejemskie są ustawiane na rynkach miast, domach i kościołach. Ciekawostką jest największa szopka słomiana na świecie znajdująca się w Muzeum Mostu Karola w Pradze a inną, “Krýzovy jesličky”, wpisaną do księgi rekordów Guinnessa można obejrzeć w miejscowości Jindřzichův Hradec na południu Czech (tworzono ją przez 60 lat i ma 1400 ruchomych figurek)
W wielu czeskich domach do dziś na kilka dni przed świętami, schodzi się do piwnicy, by sprawdzić, czy zakwitły ścięte na początku grudnia gałązki drzew – forsycji, jabłoni i czereśni. Jeśli zakwitną dokładnie w Wigilię, wróżą bogactwo, zamążpójście dla panien i szczęście na kolejny rok.
Znane Czechom jest zdobienie domów jemiołą, wróżenie w Wigilię z łupanych orzechów włoskich, rzucanie za siebie przez panny skórki jabłka i odczytywanie z nich imienia przyszłego męża. W specjalnej słodkiej, plecionej bułce zapieka się ziarnko grochu – kto je znajdzie będzie miał szczęście. Czesi mają również słodki zwyczaj, jakim jest smarowanie twarzy miodem dla zapewnienia sobie sympatii przyjaciół.
Panie domu już od początku adwentu pieką drobne ciasteczka, co najmniej 12 rodzajów, a na stole wigilijnym nie może zabraknąć zupy grzybowej, karpia i sałatki jarzynowej, czyli bramborovego salatu. Podawane są także suszone owoce, głównie jabłka i prażony groch oraz… kotlet schabowy. Łamanie się opłatkiem jest znane narodowi czeskiemu a do tego gdzieniegdzie pozostała też tradycja dzielenia się również jabłkiem, które ma zapewnić rodzinie szczęście. Z układu pestek rozciętego jabłka wróży się przyszłość. Po kolacji wigilijnej dzieci dostają prezenty, nie od Mikołaja, tylko od Ježiška, czyli Jezuska. Macie ochotę upiec tradycyjne czeskie ciasteczka świąteczne?

Lineckě cukrovi

300 g mąki
100 g cukru pudru
200 g masła
1 żółtko
1 cukier waniliowy
foremki do wycinania kształtów

Wszystkie składniki wyrobić na jednolitą, gładką masę i zostawić w lodówce na całą noc. Następnie rozwałkować ciasto na grubość ok 5mm i powycinać foremkami różne kształty. Połowa ciasteczek powinna mieć dziurkę (zrobioną np małym kieliszkiem). Piec w temperaturze 180 stopni 8-10 minut. Po wystygnięciu smarujemy jedną część ciastka marmoladą i przykrywamy drugą częścią z dziurką. Całość posypać cukrem pudrem.
Dobrou chut’! Smacznego!

Štedrý večer na Słowacji

Wieczór wigilijny jest nazywany przez Słowaków Szczodrym. To przez suto zastawione stoły. Opłatek w odróżnieniu od polskiego, jest okrągły i jasnobrązowy i podaje się go z miodem (słodkie życie) oraz czosnkiem (zdrowie). Na wigilijnym stole pojawia się kapustnica, czyli zupa z kiszonej kapusty z paprykową kiełbasą. Karp i sałatka ziemniaczana również znajdzie się na słowackim stole. Nie zabraknie mis wypełnionych suszonymi owocami i “vánočki”, czyli białego ciasta podobnego do chałki z bakaliami. Czasem stawia się na stole świątecznym naczynia z ziarnami zbóż wymieszanymi z drobnymi monetami, które zostają tam aż do Trzech Króli. Również słowackie gospodynie pieką na kilka tygodni przed świętami drobne ciasteczka a w okresie adwentu zapala się świeczki na wieńcu.

Dla Słowaków od wyszorowanych okien ważniejsze są spotkania z przyjaciółmi, dlatego bardzo popularne są tzw “vianočné večierky”, czyli coś jak polskie spotkania opłatkowe. Są one organizowane w szkołach, firmach i zakładach pracy. Różnica jest taka, że Słowacy nie dzielą się na nich opłatkiem.
Naród słowacki nie wyobraża sobie Świąt Bożego Narodzenia bez “Vianočneho Trhu”, czyli Jarmarku Bożonarodzeniowego. Największe z nich odbywają się w Bratysławie, na Rynku Głównym oraz przed Słowackim Teatrem Narodowym na Placu Hviezdoslava. Kolorowe, pełne smakowitości i pamiątek stragany, w dzień są oblegane przez turystów, a wieczorami wielka choinka oświetla lodowisko i scenę, na której chórzyści śpiewają kolędy, a w powietrzu unosi się zapach grzanego wina z cynamonem i goździkami…